Recensie: De binnenplaats van Babel

Nicole des Bouvrie26 januari, 2015 - 20:00

Het is misschien we de allerbekendste toren uit de geschiedenis van de mensheid: de toren van Babel. Maar wat was er nu eigenlijk zo bijzonder aan? In het boek "De binnenplaats van Babel" gaat geoloog Salomon Kroonenberg op zoek. Een recensie van Nicole des Bouvrie.

Verwarring

De oorsprong van de menselijke verwarring, van ons concept van taal an sich wellicht zelfs, komt uit Babel. Daar werd een toren gebouwd die tot in de hemel zou reiken. Daarop daalde Jahweh neer, en verwarde hun taal, en verspreidde de mensen over de gehele aarde. 

Babel, dat was Babylon, aan de Eufraat in de Mesopotamische vlakte, in het huidige Irak. Maar als daar alle talen ontstonden, waarom dan, waarom bleven mensen niet gewoon hun eigen oude taal spreken? Of als iedereen een andere taal sprak, hoe spraken mensen dan met elkaar? Vragen te over. Kroonenberg gaat "op zoek naar de oorsprong van veeltaligheid in de geschiedenis van de mensheid en in het leven van mijn groot vader, met het verhaal van de Toren van Babel als leidraad."

Een toren in Babylon

In een poging achter het verhaal van de Toren van Babel te komen, worden we meegeleid op een interessante archeologische zoektocht, die zowel de tijd van toen als die van nu aardig in kaart brengt. Want wát we weten is ook nauw verbonden met hoe we denken over geschiedenis en onze eigen rol er in. Helaas is er weinig meer te zien van het vroegere Babylon, aangezien Saddam Hoessein het vol liet storten en er zelf een paleis liet bouwen. Was hij niet immers de rechtmatige opvolger van de Bablyonische koningen?!

Een talige archeologie

Maar naast bouwtekeningen van torens, wordt je bij het lezen van dit boek overspoeld door een zoektocht naar taal, de oorsprong, spijkerschrift en inscripties op tempels en piramides. Inscripties in het Sumerisch van 2450 voor Christus. De ontwikkeling van Sumerische pictogrammen naar spijkerschrift. Een oase van kennis en wetenswaardigheden. Maar die ene taal, wanneer in de geschiedenis van Bablyon zou die hebben bestaan? En waarom staat de toren van Babel niet in Afrika, aangezien daarvandaan de mensen zich hebben verspreid?

Verrassend boek

De combinatie van de persoonlijke toon, de wetenschappelijke benadering én de waarachtige interesse voor het onderwerp dat uit het hele boek spreekt, is het werkelijk een genot om het te lezen. Je laat je als het ware meevoeren op een persoonlijke en diepgrondige reflectie en onderzoek van een man die geen register ongebruikt laat. Van religieuze teksten, tot wetenschappelijk onderzoek, Kroonenberg heeft duidelijk verstand van zaken. Of hij zijn vragen ook kan beantwoorden, dat zal ik niet verklappen. Ook het bijzondere verhaal van zijn grootvader, dat opgetekend wordt in dit boek, laat ik aan de lezer zelf. Op mij heeft het in ieder geval een diepe indruk achtergelaten.

Over het boek

De binnenplaats van Babel - Het raadsel van de spraakverwarring
Salomon Kroonenberg
Atlas Contact, 2014. 

Afbeelding: Tower of Babel, by Lucas van Valckenborch, 1594, Louvre Museum.


Nicole des Bouvrie (@Nobyeni, Nobyeni.nl) is afgestudeerd in de politieke filosofie en werkzaam als freelance filosofe, docent en consultant. Momenteel rondt ze haar promotie af in de hedendaagse filosofie aan de European Graduate School. Daarvoor houdt ze zich bezig met het onderwerp fundamentele verandering en leest ze alles wat los en vast zit.

Reacties